Ο διαβήτης είναι μια παγκόσμια επιδημία με πάνω από 400 εκατομμύρια νοσούντες ενώ αναμένεται να ξεπεράσει τα 650 εκατομμύρια ως το 2040. Σύμφωνα με την Αμερικανική διαβητολογική εταιρεία περίπου το 9,3 % των Αμερικανών νοσούν ενώ οι προκλήσεις είναι σημαντικές : ένας στους πέντε παραμένει αδιάγνωστος , ενάμιση εκατομμύριο νέα περιστατικά διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο ενώ ένας στους τρείς δεν καταφέρνει να πετύχει το στόχο για γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) κάτω από το 7.
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (centers for disease control and prevention), οι επισκέψεις πρωτοβάθμιας περίθαλψης αντιπροσώπευαν το 52,3% όλων των ιατρικών επισκέψεων στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2013. Ο διαβήτης ήταν η πέμπτη κατάταξη πρωτοβάθμιας διάγνωσης για τέτοιες επισκέψεις. Σημείο αναφοράς της διαχείρισης του διαβήτη είναι η πρόκληση του επαρκούς ελέγχου της γλυκόζης μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα για την πρόληψη επιπλοκών όπως η αμφιβληστροειδοπάθεια, η νεφροπάθεια και η νευροπάθεια, ενώ αποφεύγεται βραχυπρόθεσμα η δυνητικά απειλητική για τη ζωή υπογλυκαιμία.
Στην Ελλάδα από σακχαρώδη διαβήτη πάσχει περίπου το 12% του γενικού πληθυσμού και κάτι αντίστοιχο σε συχνότητα ισχύει στο δυτικό κόσμο , ιδιαίτερα ο διαβήτης τύπου ΙΙ, και αυτό αποτελεί μια σαφή ένδειξη για τη συσχέτιση με τον σύγχρονο τρόπο ζωής , τις διατροφικές συνήθειες και την έλλειψη σωματικής άσκησης.
Η συνεχής παρακολούθηση της γλυκόζης (CGM) παρέχει πληροφορίες σχετικά με τα επίπεδα γλυκόζης κάθε στιγμή, επιτρέποντας στον χρήστη να δει ένα γράφημα των επιπέδων γλυκόζης και όχι μόνο μία μέτρηση σε μια δεδομένη χρονική στιγμή. Ο χρήστης ή ο φροντιστής του εισάγει έναν αισθητήρα που μετρά το επίπεδο γλυκόζης στον ιστό ακριβώς κάτω από το δέρμα. Ο αισθητήρας CGM μεταδίδει τα δεδομένα γλυκόζης σε έναν δέκτη, ο οποίος μπορεί να είναι είτε συσκευή χειρός είτε ακόμη και μια εφαρμογή στο κινητό μας με τα δεδομένα να είναι προσβάσιμα στον θεράποντα ακόμη και σε πραγματικό χρόνο (real time).
Η συνεχής παρακολούθηση της γλυκόζης σάς επιτρέπει να παρακολουθείτε εάν η γλυκόζη σας είναι υψηλή ή χαμηλή, σταθερή, αυξάνεται ή πέφτει. Μπορείτε επίσης να δείτε πώς διαφέρουν τα επίπεδα γλυκόζης. Για παράδειγμα, μπορείτε να παρακολουθείτε τι συμβαίνει ενώ κοιμάστε, μετά το φαγητό, όταν ασκείστε ή όταν αισθάνεστε αδιαθεσία. Οι πληροφορίες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες εάν παίρνετε ινσουλίνη, καθώς μπορείτε να ταιριάξετε την ινσουλίνη σας πιο εύκολα με τις ανάγκες σας.
Σημαντικότερες εφαρμογές της συνεχόμενης καταγραφής γλυκόζης στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας:
- Μείωση της άγνοιας υπογλυκαιμίας
- Μείωση της άγνοιας νυχτερινής υπογλυκαιμίας (δε συνηθίζεται η μέτρηση γλυκόζης της νυχτερινές ώρες ή κατά τη διάρκεια του ύπνου)
- Παροχή μετρήσεων για τη διακύμανση του σακχάρου κατά της νυχτερινές ώρες ή στη διάρκεια του ύπνου
- Σημαντικές πληροφορίες για την έναρξη ινσουλίνης μακράς δράσης ή την τροποποίηση δοσολογίας της ταχείας
- Βοήθεια στην προσαρμογή της ποσότητας ινσουλίνης ανάλογα των υδατανθρακών στο γεύμα
- Καλύτερη κατανόηση το πως και πόσο μια συγκεκριμένη τροφή επηρεάζει το σάκχαρο σε 24 ωρη βάση
- Κατανόηση στο πως και πόσο συγκεκριμένες λιπαρές τροφές επηρεάζουν το σάκχαρο στη διάρκεια του 24 ωρου.
- Καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη παρακολούθηση των ασθενών από τον θεράποντα ούτως ώστε να βελτιωθεί η αυτό-φροντίδα των ασθενών
- Εκτίμηση της πρωινής υπεργλυκαιμίας και πως αυτό αλλάζει με παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής
- Μείωση της φαρμακευτικής αγωγής
Τα δεδομένα που παρέχονται με τη χρήση της τεχνολογίας από τη συνεχή καταγραφή γλυκόζης, συμπεριλαμβανομένων των τιμών γλυκόζης στο αίμα και των αρχείων δραστηριότητας, των γευμάτων και των ασθενών, συλλέγονται σε ένα ουσιαστικό, συνεκτικό σύνολο δεδομένων. Οι ασθενείς μπορεί να διαπιστώσουν ότι πρέπει να κάνουν δοκιμές σε διαφορετικούς χρόνους, ή ίσως ακόμη και να κάνουν λιγότερο συχνά, ανάλογα με τα δεδομένα και τα φάρμακά τους. Ενδέχεται να αποκαλυφθούν προβληματικά χρονικά διαστήματα στη διάρκεια της ημέρας που μπορούν να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένα.
Πρόσφατες μελέτες ασθενών άνω των 60 ετών με διαβήτη που συνέκριναν δύο ομάδες , η πρώτη με συνεχή καταγραφή και η δεύτερη με τυπικούς μετρητές γλυκόζης , έδειξε ότι η ομάδα συνεχούς καταγραφής παρουσίασε λιγότερα σοβαρά επεισόδια υπογλυκαιμίας και μείωσε επίσης τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c στατιστικά σημαντικά αποδεικνύοντας την καλύτερη και βέλτιστη ρύθμιση του σακχάρου.
Από τότε που o πρώτος μετρητής Συνεχής καταγραφή γλυκόζης CGM εισήλθε στην αγορά πριν από περίπου 20 χρόνια, η ακρίβεια της μέτρησης υπερδιπλασιάστηκε, το μέγεθος και το κόστος της συσκευής μειώθηκαν και η ικανοποίηση των ασθενών και των φροντιστών με τη εφαρμογή CGM αυξήθηκε. Κατά συνέπεια, η δημοτικότητα του CGM αυξάνεται στην κοινότητα του διαβήτη και των χρόνιων παθήσεων που συνδέονται με αυτόν.
Καθώς είναι σε εξέλιξη περισσότερη έρευνα για την υποστήριξη του οφέλους της εφαρμογής Συνεχής καταγραφή γλυκόζης CGM για όλα τα άτομα με διαβήτη και καθώς οι ασφαλιστικές επεκτείνουν την κάλυψη του CGM σε πρόσθετες δημογραφικές αγορές, είναι μόνο θέμα χρόνου έως ότου τα συνεχή δεδομένα γλυκόζης αναγνωριστούν από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη ως το βασικό στοιχείο για την διαχείριση του διαβήτη – και ένα βασικό ζωτικό στοιχείο της καινοτομίας στην αντιμετώπιση του διαβήτη.
Είναι σημαντικό επίσης πως η παρακολούθηση μπορεί να γίνει και εξ αποστάσεως, πόσο μάλλον στην εποχή που διανύουμε λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, τα δεδομένα μεταφέρονται στον θεράποντα καθ’ όλη τη διάρκεια του 24 ώρου και για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί προκειμένου να εκτιμηθεί η συνολική εικόνα και να γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις.
Κωνσταντίνος Νικητίδης MD
- https://clinical.diabetesjournals.org/content/38/5/495
- https://jdrf.org.uk/information-support/treatments-technologies/continuous-glucose-monitors/
- https://embedded-solutions.medicaltechoutlook.com/cxoinsight/technological-advances-in-continuous-glucose-monitoring-nwid-383.html
- https://www.pcdsociety.org/
- https://www.change.org/p/diabetes-uk-free-cgm-continuous-glucose-monitors-for-all-diabetics
