Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), μια συχνή νόσος που χαρακτηρίζεται από επίμονη απόφραξη της ροής του αέρα που είναι συνήθως προοδευτική και σχετίζεται με μια παθολογική χρόνια φλεγμονώδη απάντηση των αεραγωγών και του πνεύμονα σε τοξικά σωματίδια ή αέρια. Οι παροξύνσεις και οι συννοσηρότητες συμβάλλουν στη συνολική βαρύτητα της νόσου στον κάθε ασθενή.
Τα συμπτώματα της ΧΑΠ περιλαμβάνουν:
– Δύσπνοια
– Χρόνιος βήχας
– Χρόνια παραγωγή πτυέλων
Συχνά συμβαίνουν επεισόδια οξείας επιδείνωσης αυτών των συμπτωμάτων (παροξύνσεις).
Ο κίνδυνος για ΧΑΠ σχετίζεται με το συνολικό φορτίο των εισπνεόμενων σωματιδίων που έχει εισπνεύσει ένα άτομο κατά τη διάρκεια της ζωής του:
– Κάπνισμα καθώς επίσης και καπνός περιβάλλοντος (ETS-environmental tobacco smoke)
– Ενδοοικιακή ατμοσφαιρική ρύπανση από αέρια βιομάζας που απελευθερόνονται κατά το μαγείρεμα και τη θέρμανση
– Επαγγελματική σκόνη και χημικά
– Εξωοικιακή ατμοσφαιρική ρύπανση
Η έκθεση στην Ηλιακή ακτινοβολία και ο κίνδυνος ΧΑΠ
Στη Φινλανδία, οι ασθενείς που νοσηλεύονταν για παρόξυνση της ΧΑΠ είχαν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας μεταξύ Δεκεμβρίου και Μαΐου. Οι τιμές των ιογενών αναπνευστικών λοιμώξεων είναι υψηλότερες εκείνη την εποχή, επειδή υπάρχει λιγότερος ήλιος.
Το φως υπεριώδους-B (UVB) και η βιταμίνη D μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης παροξύνσεων της ΧΑΠ. Δύο μελέτες ανέφεραν ότι όσοι ζουν στην ύπαιθρο είχαν χαμηλότερα ποσοστά παροξύνσεων με ΧΑΠ.
Επίπεδα βιταμίνης D
Σύμφωνα με τις μελέτες των Η.Π.Α., υπάρχει ισχυρή σχέση μεταξύ των επιπέδων βιταμίνης D και της δυναμικής χωρητικότητας των πνευμόνων. Είναι ο συνολικός όγκος αέρα που μπορεί να εκπνεύσει ο πνεύμονας σε μια βίαιη εκπνοή (μετά από βαθιά εισπνοή). Περιλαμβάνει επίσης την ποσότητα αέρα που εκπνέεται κατά τη διάρκεια του πρώτου δευτερολέπτου της εκπνοής.
Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D συμβαίνει συχνά στη ΧΑΠ. Αυτό φαίνεται σε μερικές μελέτες:
Οι πρώην καπνιστές στις Κάτω Χώρες με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D είχαν πιο σοβαρή ΧΑΠ. Οι τιμές των ατόμων με λιγότερα από 20 ng / ml (50 nmol / l) αυξήθηκαν από 30% για τους πρώην καπνιστές με φυσιολογική πνευμονική λειτουργία έως 75% για εκείνους με την πλέον προχωρημένη ΧΑΠ.
Στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια μιας εξαετούς μελέτης, τα βασικά επίπεδα βιταμίνης D δεν πρόβλεψαν μείωση των πνευμονικών λειτουργιών. Ωστόσο, τα επίπεδα της βιταμίνης D αλλάζουν με το χρόνο. Αυτό μπορεί να έχει επηρεάσει τα ευρήματα.
Πώς δρά η βιταμίνη D
Η βιταμίνη D μπορεί να προστατεύσει από επιδείνωση της ΧΑΠ με:
Προστατεύει το σώμα από ιούς και βακτηριακές λοιμώξεις. Αυτές οι λοιμώξεις προκαλούν συχνά εξάρσεις της ΧΑΠ.
Μείωση των ενώσεων στο σώμα που καταστρέφουν τους ιστούς. Αυτό περιλαμβάνει μεταλλοπρωτεάση-9 (ΜΜΡ-9). Το MM-9 μπορεί να συμβάλει στη ΧΑΠ.
Θεραπευτική προσέγγιση
Με βάση τα στοιχεία, τα επίπεδα βιταμίνης D πάνω από 30-40 ng / mL (75-100 nmol / L) μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο ΧΑΠ. Αυτή είναι η ενεργός μορφή της βιταμίνης D που παράγεται κάτω από το δέρμα. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές από άτομο σε άτομο. Για να προσδιοριστεί η σωστή δοσολογία, τα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα πρέπει να μετρηθούν πριν και αρκετούς μήνες μετά τη λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D3 ή αύξησης της έκθεσης σε UVB.
Επιπρόσθετα δεδομένου ότι οι ασθενείς με ΧΑΠ έχουν αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης η επάρκεια σε βιταμίνη D προσφέρει προστασία από συννοσηρότητες.
Κωνσταντίνος Νικητίδης MD
William B. Grant, Ph.D.
Sunlight, Nutrition, and Health Research Center (SUNARC)
- Ampikaipakan, S. N. Hughes, D. A. Hughes, J. C. Amen, T. Bentham, G. Wilson, A. M. Vitamin D and COPD: seasonal variation is important. Thorax. 2010 Jun 26;
- Black, P. N. Scragg, R. Relationship between serum 25-hydroxyvitamin d and pulmonary function in the third national health and nutrition examination survey. Chest. 2005 Dec; 128 (6): 3792-8.
- Blair, A. Malker, H. Cantor, K. P. Burmeister, L. Wiklund, K. Cancer among farmers. A review. Scand J Work Environ Health. 1985 Dec; 11 (6): 397-407.
- Blair, A. Sandler, D. P. Tarone, R. Lubin, J. Thomas, K. Hoppin, J. A. Samanic, C. Coble, J. Kamel, F. Knott, C. Dosemeci, M. Zahm, S. H. Lynch, C. F. Rothman, N. Alavanja, M. C. Mortality among participants in the agricultural health study. Ann Epidemiol. 2005 Apr; 15 (4): 279-85.
